6 zasad zapobiegania wadom postawy

Taxonomy: Dzieci, Styl życia i profilaktyka, Zdrowie Dziecka

Jednym z warunków dobrego rozwoju i zdrowia człowieka jest jego prawidłowa postawa ciała, dlatego ważne jest, aby zadbać o kręgosłup już od najmłodszych lat. Spełnia on bowiem niezwykle istotne funkcje: ruchową, podporową i ochronną. Jedną z zasadniczych przyczyn przeciążeń kręgosłupa jest długotrwała pozycja siedząca. Jest ona bardziej obciążająca niż stanie, leżenie czy chodzenie. Niestety, w zastraszającym tempie rośnie dziś liczba młodych pacjentów – dzieci i młodzieży, które cierpią na bóle kręgosłupa. Wiele godzin w szkolnej ławce oraz spędzanie wolnego czasu głównie przed telewizorem czy na wirtualnych boiskach prowadzi do poważnych schorzeń. Już u przedszkolaków dostrzegamy wady postawy, które mogą być wynikiem braku aktywności fizycznej, nieprawidłowego nawyku utrzymania postawy ciała czy słabego umięśnienia. Napięcie układu mięśniowego, zapewniające wyprostowaną postawę ma charakter odruchu, który trzeba kształtować. Nawyk prawidłowej postawy powinien być wyrabiany już od najmłodszych lat.

Najłatwiej kształtować nawyk prawidłowej postawy ciała u dzieci przez korygowanie jej podczas codziennych zajęć w domu oraz w szkole czy przedszkolu. Aby zapobiegać powstawaniu wad postawy należy:

Ograniczyć siedzący tryb życia zwiększając aktywność ruchową. Warto zachęcić dziecko do ćwiczeń przez wspólny ruch i zabawę. Wybierać zajęcia ruchowe, które wzmacniają mięśnie brzucha i grzbietu oraz pomagają kształtować naturalne krzywizny kręgosłupa. Szczególnie zalecane jest pływanie, gimnastyka korekcyjna oraz gry zespołowe.
Wyrabiać nawyk utrzymywania prawidłowej postawy podczas wykonywania codziennych czynności – siedzenie z podpartymi plecami, noszenie plecaka na obu ramionach czy też podnoszenie przedmiotów na ugiętych kolanach. Ważne, aby pozycja, jaką uczeń przybiera przy biurku podczas np. odrabiania lekcji nie pozwalała na to, by ciężar ciała obciążał kręgosłup. Aby tego uniknąć, dziecko powinno mieć proste plecy, odcinek lędźwiowy i dolny piersiowy podparty, nogi powinny całymi stopami dotykać podłoża lub podnóżka i być ugięte w kolanach pod kątem 90 stopni, ręce swobodnie oparte na blacie i ugięte pod kątem 90 stopni, łokcie nie powinny leżeć na stole, ale nieco wystawać poza jego brzeg, głowa powinna być nieznacznie pochylona nad stołem, zaś odległość oczu od końca pióra powinna wynosić 30–35 cm.
Odpowiednio przygotować miejsce do odrabiania lekcji. Biurko: W przypadku biurek ważne jest to, aby można było regulować wysokość blatu – im większy zakres, tym lepiej. Optymalny wynosi od 55–75 cm. Wygodnym rozwiązaniem jest również możliwość ustawienia kąta nachylenia blatu biurka, ponieważ postawy w trakcie czytania, rysowania czy pisania są różne. Dobrze więc dopasować blat do sylwetki, co pozwoli zmniejszyć napięcie karku i odciążyć kręgosłup. Optymalny kąt nachylenia: do czytania – 30 stopni, do pisania – 15 stopni, do rysowania – 5 stopni. Ponadto blat powinien być prostokątny lub kwadratowy, a nie zaokrąglony. Jeśli dziecko uczy się przy biurku osoby dorosłej, należy podłożyć mu pod stopy podnóżek. Krzesło: Wybierając krzesło, również warto zwrócić uwagę na możliwość regulacji. Im lepsze krzesło, tym więcej parametrów można ustawić, np. wysokości siedzenia, głębokości siedzenia, wysokości i nachylenia oparcia. Szczególnie ważna jest możliwość ustawienia wysokości powierzchni siedzenia. Jeśli krzesło jest zbyt wysokie, dziecko nie sięga nogami do podłogi, tymczasem stopy muszą całą powierzchnią opierać się na podłodze. Dlatego dobre krzesła dla maluchów bywają sprzedawane z podnóżkiem, który pełni rolę podestu. Takie krzesła rosną z dzieckiem, a dodatkowo są znakomicie wyprofilowane. Istotne jest także podparcie rąk. Podpórki nie powinny być zbyt długie, aby nie przeszkadzały w dostawieniu krzesła do stolika. Najlepiej, jeśli będą regulowane i umieszczone w tylnej części krzesła, co ma znaczenie przede wszystkim w trakcie odpoczynku, rozluźnienia mięśni ramion i kręgosłupa szyjnego. Ustawienie monitora: Odległość monitora od oczu powinna wynosić 50 cm. Nie dalej niż na odległość wyprostowanej ręki. Ma to szczególne znaczenie przy dotykowych monitorach. Dziecko nie będzie się wówczas pochylać do przodu. Górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu dziecka. Ponadto monitor powinien być pochylony na podstawie tak, aby jego powierzchnia znajdowała się pod kątem prostym do osi spojrzenia skierowanego około 30° w dół. W przypadku komputerów stacjonarnych nie jest to problemem, gdyż większość monitorów ma regulowane ustawienia podstawy. Rozwiązaniem dla użytkowników laptopów jest natomiast dokupienie specjalnej podstawki. Wówczas można dowolnie ustawić wysokość i kąt odchylenia monitora. Przy zastosowaniu takiego rozwiązania należy dziecko wyposażyć w zewnętrzną myszkę i klawiaturę. Oświetlenie: Światło naturalne, dzienne jest najzdrowsze dla oczu, dlatego dobrze postawić biurko przy oknie, najlepiej bokiem, by uniknąć olśnień czy odblasków. Dla osób praworęcznych, lepiej, żeby okno znajdowało się z lewej strony biurka (wówczas cień prawej ręki nie zasłania miejsca nauki), dla leworęcznych – odwrotnie. Oświetlenie sztuczne powinno być dwupunktowe. Istotne jest oświetlenie biurka – światło powinno być ustawione poniżej oczu dziecka i padać na miejsce pracy (najlepiej jeśli lampkę będzie można regulować w każdej płaszczyźnie – nie tylko w górę i w dół). Dodatkowo cały pokój powinien być oświetlony światłem rozproszonym, np. z lampy sufitowej.
Zachęcać dziecko, aby w czasie dłuższej pracy w pozycji siedzącej robiło przerwy oraz proste ćwiczenia - napinanie mięśni, poruszanie nogami, przeciąganie się.
Zapewnić odpowiednie miejsce odpoczynku dziecka (łóżko, dobrze dobrany materac)
Bieżąco kontrolować stan zdrowia dziecka oraz prawidłową postawę ciała. Pobierz załącznik i sprawdź jak zauważyć wadę postawy u dziecka.

Opracował: Maciej Zdrodowski

Mgr rehabilitacji

Główny Specjalista ds. Ergonomii Medicover